Acute verwardheid (Delier)

Een familielid of partner ligt bij ons in het ziekenhuis. Uw naaste is opgenomen vanwege ziekte, ongeval en/of operatie. Misschien merkt u dat hij of zij zich anders gedraagt dan normaal. Dit kan u best laten schrikken. Wij willen u graag uitleggen waarom dit gebeurt. Uw naaste is nu onrustig. Het is moeilijk om een gesprek te voeren. Uw naaste begrijpt u niet en denkt op een andere plaats te zijn. Mogelijk heeft de verpleegkundige of de arts u al verteld dat uw familielid of partner verward is. Deze vorm van verwardheid wordt ook wel delier of delirium genoemd.

Een delier gaat weer over. Als het lichaam verbetert, neemt de verwardheid af. Dit kan een paar uur duren tot dagen. Soms duurt het langer. Dit hangt af van:

• De ernst van de lichamelijke aandoening
• De leeftijd van de patiënt
• De conditie van de patiënt.

Een delier of acute verwardheid kan door veel dingen komen. Bijvoorbeeld door een grote operatie, problemen met het hart of de longen, ontstekingen, stoornissen in de stofwisseling/hormonen of een ongeluk. Ook medicijngebruik (bijvoorbeeld tegen de pijn), stress, angst of te weinig slaap kunnen een delier veroorzaken. Patiënten die ouder zijn dan 70 jaar hebben een hoger risico om acuut verward te raken. Oudere mensen krijgen sneller een delier.

Bij een delier is iemand niet zo helder als normaal. Het lijkt of de dingen langs hem/haar heen gaan in een soort dromerigheid.

Misschien vergeet uw naaste snel wat u net hebt gezegd. Dit gebeurt niet met opzet. Het geheugen kan iemand in de steek laten. Met name dingen die net of kort geleden gebeurd zijn, weet de patiënt dan niet meer. Soms ziet of hoort iemand dingen die er niet zijn, bijvoorbeeld beestjes of stemmen/geluiden. Het heeft geen zin om hierover in discussie te gaan. Uw naaste kan bang zijn en anders reageren dan u gewend bent.

De behandelend arts zal proberen zo snel mogelijk de oorzaak van het delier te vinden. Het kan zijn dat de behandelend arts advies vraagt aan de klinisch geriater. Dit is een arts die specifiek is opgeleid om gezondheidsproblemen van de oudere mens op te sporen en te behandelen. In veel gevallen zal de geriater de patiënt medicijnen geven om de verschijnselen van het delier te verminderen.

De patiënt met een delier kan onrustig zijn, plukt aan het laken, probeert uit zijn/haar bed te stappen. Als hij/zij erg onrustig is, kan het nodig zijn om vrijheidsbeperkende interventies in te zetten om te voorkomen dat de patiënt uit bed valt en zich beschadigt.

Het inzetten van vrijheidsbeperkende interventies gebeurt altijd in overleg met de familie.

• Als u op bezoek komt zeg dan wie u bent, waarom u komt en herhaal dit zo nodig.
• Vertel de patiënt, indien mogelijk, dat hij/zij ziek is en in het ziekenhuis ligt.
• Spreek rustig en in korte duidelijke zinnen. Stel eenvoudige vragen.

Bijvoorbeeld: “Heeft u lekker geslapen?” en niet “Heeft u lekker geslapen of lag u steeds wakker?”.

• Bezoek is heel belangrijk, maar te veel personen of te lange bezoektijden in 1 keer kunnen vermoeiend en verwarrend werken.
• Ga als u met meer personen op bezoek komt, zoveel mogelijk aan 1 kant van het bed of de stoel zitten, zodat de patiënt zich op één punt kan richten.
• Let erop dat de patiënt zo nodig zijn/haar bril of gehoorapparaat gebruikt.
• Het is beter voor de patiënt dat u niet meegaat in de “vreemde” waanideeën of met de dingen die de patiënt ziet of hoort maar er niet zijn. Probeer de patiënt niet tegen te spreken maar zo mogelijk wel duidelijk te maken dat uw waarneming anders is. Maak er geen ruzie over. Praat met de patiënt over bestaande personen en echte gebeurtenissen. Probeer de patiënt bij het hier en nu te betrekken door bijvoorbeeld de krant mee te nemen en er een stukje uit voor te lezen.
• Vertrouwde spullen van thuis zoals bijvoorbeeld een wekker, foto’s, een tekening of zaken waar de patiënt erg aan gehecht is. kunnen dienen als punt van herkenning. Een kalender en een klok kunnen het tijdsbesef stimuleren.
• Als de klinisch geriater of psychiater nog niet om advies is gevraagd door de behandelend arts kunt u altijd vragen aan de verpleegkundigen van de afdeling of aan de arts of dit tot de mogelijkheden behoort.

Gebruikt u de BeterDichtbij app en is uw vraag niet dringend? Stel uw vraag dan via de BeterDichtbij app.

De polikliniek Geriatrie is telefonisch bereikbaar op: 088- 70 67 852.

Kijk op de website voor de actuele bereikbaarheid van de polikliniek Geriatrie.

Geriatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis (GAAZ)

Locatie Bergen op Zoom, telefoonnummer: 088 -70 67 589.

08/24