Praten over behandelgrenzen

Bent u ziek of heeft u klachten? Dan gaat u naar de huisarts of medisch specialist. U wilt beter worden of minder last hebben van de klachten. Uw behandelaar spreekt met u over de behandeldoelen en uw eigen behandelwensen. Als er behandelingen zijn waar u van af wilt zien, noemen we dit een behandelgrens. U kunt altijd zelf bepalen of u een bepaalde behandeling (niet) wilt.

Bij een ernstige ziekte is soms een zware behandeling nodig. U kunt zich afvragen: wil ik die behandeling wel? Is uw antwoord ‘nee’, dan noemen we dat een behandelgrens of een behandelbeperking. U kunt zelf kiezen voor een behandelgrens. Maar uw behandelaar kan dat ook. Bijvoorbeeld als de behandeling medisch niet meer zinvol is. 

U heeft altijd het recht om met uw behandelaar over behandelgrenzen te praten. U bepaalt zelf wat u een geschikt moment vindt. Met uw eigen behandelaar kunt u de voors en tegens van de behandeling rustig op een rij zetten. En duidelijk maken waar voor u de grens ligt. Ook de emotionele kant kan dan besproken worden.

Dit gesprek kan worden aangegaan door uw eigen behandelaar in het ziekenhuis, in het verpleeghuis of door uw huisarts.

Als u plotseling ziek wordt, kan dit gesprek lastig zijn. Bijvoorbeeld als u op de Spoedeisende hulp belandt, met onbekende behandelaars om u heen. Dan is het moeilijk om duidelijk te weten en te vertellen wat uw wensen zijn. Toch kan de behandelaar juist dan het onderwerp behandelgrenzen willen bespreken.

Praat daarom tijdig over behandelgrenzen, liefst voordat een beslissing genomen moet worden. Bespreek, als u dat wilt, uw behandelgrenzen ook met uw dierbaren.

De belangrijkste behandelgrenzen zijn: 

• Niet reanimeren: 

reanimeren is een poging om de bloedsomloop en de ademhaling weer te herstellen. De vraag over wel of niet reanimeren wordt vaak gesteld als iemand wordt opgenomen in het ziekenhuis of verpleeghuis.  

• Niet beademen: 

de ademhaling niet kunstmatig overnemen met een beademingsmachine. Beademen gebeurt op de IC (Intensive Care). 

• Niet naar IC (Intensive Care): 

geen opname op de intensive care voor intensieve zorg, bijvoorbeeld voor ondersteuning van de bloeddruk of kunstmatige beademing.

Er zijn meer behandelgrenzen. Deze gaan over de keuze wel of geen hartbewaking, dialyse, operatie, bloedproducten, antibiotica, sondevoeding, belastende onderzoeken, ziekenhuisopname en vervolgbehandeling. Het aangeven van een behandelgrens betekent niet dat u geen zinvolle zorg meer ontvangt. Er wordt altijd voor gezorgd dat u zo weinig mogelijk last heeft van ongemakken zoals pijn, benauwdheid, dorst, angst. 

Om samen met uw behandelaar te kunnen praten over behandelgrenzen, moet u twee dingen weten: 

• U moet weten wat er mogelijk is en wat niet (meer) 

• U moet weten wat uw wensen zijn en wat u belangrijk vindt

Uw behandelaar kan u vertellen wat de mogelijkheden in uw situatie zijn. Dit kunt u ook zelf aan uw behandelaar vragen. De ‘3 goede vragen’ helpen daarbij. Hierdoor kunt u samen tot een goede beslissing komen.

Deze vragen zijn:

1. Wat zijn mijn mogelijkheden?
2. Wat zijn de voordelen en nadelen van die mogelijkheden?
3. Wat betekent dat in mijn situatie?

Het kan lastig zijn om te bepalen wat uw wensen zijn en waar uw grenzen liggen. Die liggen bij iedereen weer anders. Samen met uw behandelaar kunt u een beslissing nemen die het beste bij u past.

• Uzelf: als u niet wilt dat bepaalde handelingen worden toegepast. Bijvoorbeeld vanwege een bepaalde religie/levensbeschouwing of omdat u geen belastende handelingen (meer) wilt ondergaan. Ook kan de best haalbare uitkomst van een behandeling voor u niet aanvaardbaar zijn. Dat is het geval als er een grote kans is op blijvende schade. Of omdat er geen uitzicht is op volledig herstel of herstel wat voor u acceptabel is.

• Uw behandelaar: sommige patiënten zijn zo ziek of verzwakt, dat bepaalde behandelingen zoals reanimatie of behandeling op de Intensive Care geen kans van slagen meer hebben en daarom medisch niet zinvol zijn. De behandelaar zal de behandeling dan niet uitvoeren, ook als u dat vooraf wel had gewild. De behandelaar zal dit besluit met u of als u te ziek bent met uw wettelijke vertegenwoordiger (in de regel uw partner of ander familielid) bespreken.

Behandelgrenzen worden, net als andere afspraken rondom uw behandeling, vastgelegd in uw elektronische patiëntendossier binnen het Bravis ziekenhuis. U kunt ook zelf uw behandelgrenzen vastleggen in een wilsverklaring en die aan uw behandelaar geven. Uw behandelaar zal met u de wilsverklaring bespreken en deze daarna toevoegen aan uw patiëntendossier.

Het is mogelijk dat uw gezondheidssituatie wijzigt of dat u opnieuw wordt opgenomen. Uw behandelaar zal dan opnieuw de behandelgrenzen met u bespreken als hiervoor aanleiding is. U kunt ook altijd zelf deze afspraken opnieuw aan de orde stellen bij uw behandelaar.

Vaak zorgen er verschillende mensen voor u als u ziek bent. Het is belangrijk dat ook andere zorgverleners de afspraken kennen. Ziekenhuizen en (verpleeg)huisartsen brengen elkaar vaak op de hoogte. Maar vertel uw behandelgrenzen zelf ook aan uw andere zorgverleners. 

In deze folder staat de belangrijkste informatie over behandelgrenzen. Wilt u meer informatie lezen? Ga dan naar www.bravis.nl/behandelgrenzen of scan de QR-code. Heeft u vragen, bespreek deze dan met uw behandelaar.

Voor deze folder is gebruik gemaakt van communicatiemateriaal van Patiëntenfederatie Nederland

01/24