Podcast #10 Divers Bravis: Moeite met lezen en schrijven

In Nederland hebben ruim 2,5 miljoen mensen moeite met lezen en schrijven. Dit heeft invloed op je dagelijkse leven, maar ook op je gezondheid: zo heeft 25% van hen een zeer slechte gezondheid. Hoe is het om moeite te hebben met lezen en schrijven? Wat doen we hier als ziekenhuis om informatie toegankelijk te maken én wat kan jij doen? In aflevering 10 spreken we hierover met inwoner en taalambassadeur Anita van Hooijdonk, digi-taalhuiscoördinator en consulent basisvaardigheden van de Bibliotheek West-Brabant Li-ja Termijn, hoofd Marketing, Communicatie en Patiëntenservice René van Broekhoven en Daniëla van Schilt van het patiënten service bureau van Bravis. Luister je mee via deze link?   

Op de foto van links naar rechts: Li-ja Termijn, Anita van Hooijdonk, René van Broekhoven en Daniëla van Schilt

Trucjes om het te verbloemen

In de podcastaflevering spreken we met Anita. Anita woont in Bergen op Zoom en is taalambassadeur. Zij was in het verleden één van die 2,5 miljoen Nederlanders die moeite had met lezen en schrijven. “Qua taal kan ik mij best mondig maken, maar in de dagelijkse praktijk is het lastig als je er problemen mee hebt. Vroeger kon ik dan nog langs bij een kantoor als ik uitleg wilde, maar tegenwoordig in de digitale wereld is dat lastig.” Ze had trucjes om het te verbloemen: “Ik heb mijn leesbril niet bij, ik vul het formulier thuis wel in of mijn dochter vulde het in.” 

Plaatjes helpen

Haar kinderen motiveerden Anita om een cursus te gaan volgen. “Het was in het begin eng, maar nu heb ik er heel veel plezier van.” Anita herinnert zich een afspraak met haar zoon in het Bravis ziekenhuis: “De uroloog haalde toen een plaatjesboek tevoorschijn om aan hem uit te leggen wat er aan de hand was. Ik dacht toen: Oh zit het zo? Die plaatjes zijn niet alleen voor een kind een hulpmiddel, maar ook voor de ouders. Met plaatjes komt het veel meer binnen.”

Als ziekenhuis vinden we dit belangrijk

“Als ziekenhuis proberen we hier rekening mee te houden”, vertelt René. “De taal op onze website is helemaal herschreven op een zogenoemd taalniveau B1. Ook zijn we aan de slag met Indiveo: met een duidelijke video in een folder leggen we een behandeling uit. Je hoeft dan geen hele tekst te lezen. En er zijn verschillende initiatieven van collega's. Bijvoorbeeld de afdeling Hygiëne en Infectiepreventie. Hier hebben ze alternatieven gezocht van moeilijke woorden, zoals 'resistentie'. Ik heb niet de illusie dat we er al zijn: het ziekenhuis is groot en er zijn zoveel afdelingen. We proberen daar meer regie op te krijgen, want het moet echt inclusief en toegankelijk.”

Aantal mensen dat om hulp vraagt neem toe

Als je moeite hebt met lezen en schrijven, is het vaak ook lastig om met de computer en telefoon om te gaan. Daniëla merkt dat het aantal mensen dat om hulp vraagt toeneemt, ook bij de Digituin. Daarnaast krijgen we alleen maar meer apps in plaats van minder. “Het is belangrijk om ons bewust te zijn dat veel mensen moeite hebben met lezen, schrijven of de computer. En we gebruiken in het ziekenhuis toch wel vaak medische termen, die helemaal niet gebruikelijk zijn als je daar geen kennis of weet van hebt. Als patiënt is het dan goed om dit aan te geven. En voor ons geldt dat we ons daar bewust van moeten zijn. Want ik kan me voorstellen dat het een drempel voor mensen is om dit te zeggen. In mijn opleiding was er wel aandacht voor diversiteit, maar niet voor laaggeletterdheid.” Daniëla benadrukt: “Eenvoud is daarbij het uitgangspunt.” 

Maak er geen taboe van

En wat als je denkt dat een patiënt of collega moeite heeft met taal? “Maak er geen taboe van. Benoem het”, benadrukt Li-ja. “Misschien reageert iemand defensief, maar je plant een zaadje. Als genoeg mensen het vragen, dan gaat iemand op een gegeven moment er een keer ja op zeggen en er iets aan doen. En wil je er iets aan doen? Loop dan binnen bij het Digi-Taalhuis van de bibliotheek in jouw woonplaats. Daar kijken we wat je nodig hebt en wat bij je past en we verwijzen je door.” Anita: “Niemand is dom. We hebben allemaal onze eigen geschiedenis waarom we ergens de taal zijn kwijtgeraakt. Als we elkaar met respect behandelen, elkaar vertellen hoe belangrijk het is om toch te zorgen je je eigen kan behelpen met taal en rekenen, dan wordt de wereld voor ons allemaal een beetje makkelijker.”

Benieuwd naar het hele verhaal? Luister mee naar de podcast via deze link.