Fistel bij de anus/peri-anaal abces

Deze folder geeft u informatie over een fistel bij de anus of een peri-anaal abces en de operatie. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Een fistel bij de anus (peri-anale fistel of fistula ani) is een verbinding tussen de endeldarm en de huid. Meestal ontstaat dit na een ontsteking in een anaalkliertje (peri-anaal abces). Deze ontsteking kan zich uitbreiden in de sluitspier van de anus en verder naar de huid. Als de ontsteking door de huid heen breekt, kan daar later een fistel ontstaan. De fistelgang naar de endeldarm loopt meestal recht, maar kan ook kronkelig, met vertakkingen of hogerop door de sluitspier lopen. Na een perianaal abces heeft u 50% kans dat er een fistel ontstaat. Uit een fistel bij de anus komt regelmatig wat vuil of vocht.

De arts stelt de diagnose naar aanleiding van uw klachten en na lichamelijk onderzoek. Met een MRI scan wordt het fisteltraject bepaald (fig. 2). Afhankelijk hiervan wordt de behandeling met u afgesproken en meestal is dit een operatie.

Er is eigenlijk maar één afdoende behandeling en dat is een operatie. De arts bepaalt of u in dagopname of voor enkele dagen wordt opgenomen. De operatie duurt meestal drie kwartier tot een uur. Bij de operatie stelt de arts het verloop van de fistelgang vast en legt de fistelgang helemaal open. Vaak loopt de fistel door het onderste deel van de sluitspier van de anus en dan wordt ook dit deel van de sluitspier opengelegd. Er blijft genoeg sluitspierweefsel over om incontinentie te voorkomen. De operatiewond wordt opengelaten en geneest spontaan binnen een paar weken.

Bij fistels met vertakkingen (fig. 2 afb. 2,3,4) wordt tijdens de operatie eerst een seton (elastiek) door de fistel gebracht (fig 1). Het duurt enkele maanden voordat het lichaam de seton naar buiten werkt. Hierdoor komt het fisteltraject ook oppervlakkiger te liggen.

Door het langzame proces geneest de uitwendige sluitspier. Hierdoor vermindert de kans op complicaties zoals incontinentie. Uiteindelijk kan dan de fistelgang helemaal opengelegd worden. 

Fig 1: Operatie met het plaatsen van een seton     Fig. 2: Meest voorkomende fisteltrajecten 

Voor de operatie moet de anus/endeldarm schoon zijn. Daarom krijgt daarom een recept mee voor een klysma. Haal dit klysma voor uw opname bij uw apotheek en breng deze mee bij uw opname. De verpleegkundige zal u aanwijzingen geven wanneer en hoe u de klysma gebruikt.

Na de operatie blijft de wond open. Dit geeft zeker wat ongemak en pijn. U krijgt vanuit het ziekenhuis een recept mee voor pijnstilling. U moet voldoende drinken om de ontlasting zacht te houden. U krijgt uitleg over de wondverzorging en zo nodig een recept voor verbandmiddelen mee. Om het wondvocht op te vangen kunt u een maandverband/inlegkruisje gebruiken.

U krijgt een afspraak voor de poliklinische controle bij de arts en de wondconsulente. Is er hulp thuis nodig (gezinszorg of wijkverpleging)? Dan wordt dit vanuit het ziekenhuis geregeld.

Geen enkele operatie is zonder risico's.

Mogelijke complicaties bij operatie aan een fistel bij de anus of peri-anaal abces:

• nabloeding
  De ingreep is in een bloedvatrijk gebied (de anus).
• tijdelijke of blijvende incontinentie
  Bij incontinentie van de anus kunt u winden, vocht (slijm, diarree) en ontlasting niet onder controle houden. Kort na de operatie is de kans hierop groot omdat de wond open is. Voelt u een windje of wat vocht aankomen? Dan moet u bewust de sluitspier aanspannen, terwijl dat voorheen moeiteloos en bijna onbewust ging. De kans op blijvende incontinentie is klein.
• recidief
  De kans hierop is groter naarmate de complexiteit van het fisteltraject toeneemt. Maar zelfs bij de niet-complexe fistels zien we een recidiefpercentage van 4-10% na opereren.
• vernauwing van de anus door overmatige verlittekening van het anale litteken.

De kans op wondinfectie is erg klein, omdat de wond geheel wordt opengelaten.

Krijgt u binnen 60 dagen na de operatie problemen die te maken hebben met de operatie? Neem dan contact op met de polikliniek chirurgie van het ziekenhuis.

De polikliniek chirurgie is te bereiken tijdens kantooruren op telefoonnummer 088 - 70 67 368.         

Bij dringende problemen kunt u buiten kantooruren bellen met de afdeling spoedeisende hulp:

088 - 70 68 889          Bravis ziekenhuis locatie Roosendaal
088 - 70 67 302          Bravis ziekenhuis locatie Bergen op Zoom

Heeft u nog vragen? Stel ze gerust aan uw behandelend arts, physician assistant of verpleegkundige.

01/23