Lage bloeddruk bij het staan (orthostatische hypotensie)

Orthostatische hypotensie betekent een lage bloeddruk bij staan. Veel oudere mensen hebben hier last van. Ze voelen zich licht in het hoofd of niet lekker. Ze zijn bang om te vallen als ze opstaan of lopen. Dit komt door problemen met hoe hun bloeddruk werkt.

Wanneer u vanuit een liggende houding rechtop komt staan, zakt het bloed in uw lichaam onder invloed van de zwaartekracht naar de buik en de benen. Hierdoor wordt het hart minder goed met bloed gevuld en neemt de hoeveelheid bloed af die het hart per minuut in de slagaders pompt. Het gevolg is dat de bloeddruk daalt. Om te zorgen dat de bloeddruk niet teveel gaat dalen, knijpen de bloedvaten zich samen en zal het hart sneller gaan kloppen. Uw bloeddruk komt door deze twee maatregelen weer terug op het oude niveau. Het regulatiesysteem in de hersenen regelt uw bloeddruk. U kunt dit niet zelf beïnvloeden.

Bij orthostatische hypotensie functioneert het bloeddruk regulatiesysteem niet goed. Als u gaat staan, vernauwen de bloedvaten zich niet voldoende en neemt uw hartslag nauwelijks toe. Het gevolg is dat uw bloeddruk na het opstaan even te laag blijft. Als uw bloeddruk erg laag is, pompt uw hart onvoldoende bloed naar de hersenen of andere lichaamsdelen. Hierdoor ontstaan klachten zoals lichtheid in het hoofd, wazig zien, zwart worden voor de ogen en soms pijn in de schouders, nek- of andere spieren. Dit verschijnsel duurt meestal maar even. Als de klachten ernstig zijn, kan eventueel bewusteloosheid optreden.

Orthostatische hypotensie kan komen door sommige ziektes, bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson. Het kan ook komen door: obstipatie, moeilijk kunnen plassen, hoge bloeddruk, bloedarmoede en bepaalde medicatie.

Oudere mensen hebben soms zonder duidelijke oorzaak last van orthostatische hypotensie.

U krijgt klachten als er onvoldoende bloed beschikbaar is om naar uw hoofd te pompen, bijvoorbeeld:

• Wanneer u gaat staan
• Wanneer u gegeten hebt (het bloed gaat dan vooral naar de darmen).
• Bij gebruik van bepaalde medicijnen, waardoor u veel vocht uitscheidt (bijvoorbeeld plastabletten).
• Als u een warm bad heeft genomen (de bloedvaten in de huid staan dan wijd open).
• Als u zich lichamelijk inspant (de bloedvaten van de spieren staan dan wijd open).
• Als u in een warme omgeving bent of als u te weinig vocht gebruikt.

Een aantal adviezen zijn voor patiënten met orthostatische hypotensie belangrijk.:

• Drink voldoende en gebruik voldoende zout. Let op: dit mag niet als u een hoge bloeddruk of hartprobleem hebt!
• Kom langzaam overeind wanneer u ligt. Ga eerst overeind zitten, adem rustig in en uit en wacht even tot alle duizelingen verdwenen zijn. Ga hierna pas rechtop staan en houdt u daarbij vast aan bijvoorbeeld de leuning van een stoel, zodat u voldoende steun heeft.
• Duizelig terwijl u staat? Ga in een stoel zitten met uw benen omhoog of ga liggen. U kunt eventueel ook op uw hurken gaan zitten. Kom rustig overeind als de klachten weer over zijn.
• Ga overdag niet liggen. Na een tijd gelegen te hebben verergeren de klachten.
• Sta niet te lang stil. Ga bij klachten stevig op beide benen staan of kruis uw benen en probeer uw buik- en beenspieren aan te spannen. Zo kan er minder bloed wegzakken.
• Gebruik kleine maaltijden. Uw bloeddruk daalt dan niet overmatig door verplaatsing van bloed naar de darmen. Probeer of cafeïnehoudende koffie/thee bij het eten helpt, deze vernauwen de bloedvaten.
• Plaats het hoofdeinde van uw bed een beetje hoger.
• Soms helpen elastische kousen tot taillehoogte of een buikband, overleg dit met uw arts.
• Als u naar buiten gaat, kunt u een opvouwbaar stoeltje of rollator meenemen om op te gaan zitten bij klachten.
• Soms kan uw arts uw medicijnen aanpassen. Of is er medicatie mogelijk waardoor de klachten verminderen. Dit zal de arts met u bespreken en zo nodig voorschrijven.
• Gebruik een urinaal/po-stoel naast het bed als u 's nachts moet plassen.

• Vermijd heet douchen en baden.
• Vermijd plotselinge bewegingen.
• Op een ladder staan.
• Vermijd warme ruimtes zoals een sauna.
• Vermijd ruimten waar u niet kunt gaan zitten, bijvoorbeeld een volle trein, lift.

Gebruikt u de BeterDichtbij app en is uw vraag niet dringend? Stel uw vraag dan via de BeterDichtbij app.

De polikliniek Geriatrie is telefonisch bereikbaar op: 088- 70 67 852.

Kijk op de website voor de actuele bereikbaarheid van de polikliniek Geriatrie.

Geriatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis (GAAZ)

Locatie Bergen op Zoom, telefoonnummer: 088 -70 67 589.

08/24