Mogelijke gevolgen operatie

Gestoorde schouderfunctie

Direct na de operatie kan er een bewegingsbeperking van de schouder ontstaan aan de geopereerde zijde. Dit komt omdat het operatiegebied, met name de wond, nog te gevoelig is om goed door te bewegen. Onder begeleiding van de verpleegkundig consulent mammacare wordt met behulp van oefeningen getracht de schouderfunctie weer zo te krijgen als hij voor de operatie was. Indien nodig kan een fysiotherapeut worden ingeschakeld.

Na een operatie waar alle okselklieren zijn verwijderd volgt in de eerste week na ontslag een afspraak bij de fysiotherapeut in het Bravis ziekenhuis. U krijgt uitleg over het voorkomen en herkennen van lymfoedeem en het verbeteren van de beweeglijkheid van uw geopereerde arm. Volgbehandeling kan verder plaats vinden bij een Fysiotherapeut bij u in de omgeving.

Wondvocht

Seroom is wondvocht dat zich ophoopt in het wondgebied. Het geeft geen pijn en kan geen kwaad, maar het kan een verdikking veroorzaken, waarvan u hinder kunt ondervinden bij het bewegen. Dit kan voorkomen na een amputatie van de wond en of na een okselkliertoilet. Tijdens deze okseloperatie zijn de lymfebanen doorgesneden en vindt er lymfelekkage plaats. Tegenwoordig wordt gebruik gemaakt van de Quilt techniek. Hierbij wordt de huid op de borstspier gehecht zodat er geen ruimte is voor het wondvocht. Mocht het nodig zijn kan in overleg met de specialist of de verpleegkundig consulent mammacare het vocht verwijderd worden. Dit gebeurt op de polikliniek.

Met behulp van een naald wordt het vocht weggezogen. U voelt hier eigenlijk niets van want het wondgebied is vaak nog gevoelloos na de operatie. Soms zijn meerdere keren seroompuncties nodig.

Zenuwbeschadiging

Tijdens een operatie waarbij alle okselklieren worden verwijderd, wordt de gevoelszenuw opgeofferd. Deze zenuw loopt door het te opereren gebied. Dit veroorzaakt een overgevoeligheid aan de binnenzijde van de bovenarm. In de meeste gevallen wordt het omschreven als een “doof” of een “voos” gevoel. Dit gevoel neemt in de weken na de operatie af, maar zal nooit meer zoals voorheen worden.

Een klein percentage van de vrouwen ervaart zenuwpijn in dit gebied.

Lymfoedeem van de arm

Uw lymfevatensysteem bestaat naast het bloedvatensysteem. Het zorgt voor de afweer, het vervoert het lymfevocht met daarin alle afvalstoffen. De lymfeklieren functioneren als zogenaamde zuiveringsstations, bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers worden daar onschadelijk gemaakt. Lymfoedeem kan in de arm ontstaan als de okselklieren zijn verwijderd of als er op het okselgebied bestraald is. Het komt in principe niet voor na een schildwachtklierbiopsie.

Indien er na een volledig okselkliertoilet ook nog bestralingen nodig zijn in het okselgebied, is de kans op een lymfoedeem nog groter. Er is een normale aanvoer, maar een verminderde afvoer van vocht.  Door verschillende oorzaken kan de afvoer van het lymfevocht stagneren en het vocht zich gaan ophopen. Hierdoor ontstaat de zogenaamde “dikke arm”. Het lymfoedeem kan twee weken na de operatie ontstaan, maar kan ook na jaren nog optreden. U kunt zelf bijdragen aan het voorkomen van een lymfoedeem van de arm.

U krijgt van de fysiotherapeut een aantal leefregels te horen waarmee u in de toekomst rekening moet gaan houden. Het vraagt om aanpassingen in de dagelijkse bezigheden, maar voorkomen is beter dan genezen. 

Enkele tips

Vermijd belemmerende afvoer van lymfevocht:

• Geen knellende kleding of sieraden of mouwophouders.
• Niet te zware borstprothese.
• Langdurig afhangen van de arm voorkomen.
• Liever geen bloeddruk laten meten aan de geopereerde zijde.

Voorkom wondjes:

• Draag handschoenen bij bepaalde handelingen
• Voorzichtig met ontharen.
• Nagels voortaan vijlen.
• Soepel houden van de huid - bodylotion of handcrème
• Liever geen injecties of een infuus in de arm aan de geopereerde zijde.(uitzondering daar gelaten)
• Wondje goed desinfecteren met bethadine jodium of sterilon.
• Bij infectie en/ of een kneuzing (met forse zwelling) contact met arts voor evt. antibioticakuur.

Voorkom overbelasting:
Dit heeft voor iedereen andere consequenties, de fysiotherapeut zal met u doornemen wat dit in uw persoonlijke situatie betekent.

• Werkzaamheden verdelen over de week en over de dag
• Niet te zwaar tillen of te lang achter elkaar een handeling uitvoeren, b.v handwerken.
• Het is OF-OF en niet meer EN-EN.

Blijf in beweging:

• Normaal bewegen en sporten is goed. Vooral zwemmen is een aanrader.

Voorzichtig met warmte en koude:

• Geen hete douches of baden (wel warm).
• Voorkom grote temperatuursverschillen
• Liefst niet in de sauna.
• Niet langdurig in de hete zon en de huid goed beschermen als u in de zon bent (insmeren met zonnebrand en evt. dun mouwtje)
• Vermijd heet water bij huishoudelijk gebruik of draag handschoenen.
• Geen warme of koude kompressen / zalven, kersenpitten, kruiken of een rode lamp op de arm en in de nek-schouderlijn, aan de geopereerde zijde. Dit geldt ook voor massage van de nek-schouderlijn.
• Vermijdt overmatige inspanning bij warm weer. Bij strenge koude handschoenen aan.

Het drukverschil tijdens (langdurige) vliegreizen kan van invloed zijn op het ontstaan van lymfoedeem. Het is belangrijk om af en toe oefeningen te doen en te bewegen. U krijgt het advies een armkous aan te laten meten en deze tijdens de vlucht te dragen..

Een zwelling kan op verschillende plaatsen in de arm ontstaan;

• de hand
• de onderarm voelt vaster aan
• net onder de elleboog
• in de bovenarm (een mouw van een blouse kan strakker zitten)
• aan de rugzijde bij de oksel.

Het voelen van tintelingen of een loom/zwaar/moe gevoel van de arm kunnen wijzen op een beginnend lymfoedeem.

Indien de zwelling niet afneemt nadat u de arm rust heeft gegeven, bijvoorbeeld na een nacht, is het verstandig binnen enkele dagen contact op te nemen met de mammacare verpleegkundige. Zij kunnen dan beoordelen of het noodzakelijk is om een behandeling van het lymfoedeem te starten. Indien nodig wordt u doorverwezen naar een daartoe gespecialiseerde fysiotherapeut. Hoe eerder er gestart kan worden des te beter het resultaat.