Incontinentie bij mannen

Incontinentie betekent het ongewenst verliezen van urine of ontlasting. Het is niet levensbedreigend, maar kan wel vervelend en belastend zijn.

Bij mannen komen verschillende vormen van urineverlies voor:

  • Nadruppelen: vaak door een vergrote prostaat.
  • Aandrang-incontinentie (urge): sterke plasdrang, vaak door een overactieve blaas.
  • Stressincontinentie: urineverlies bij inspanning, bijvoorbeeld na een prostaatoperatie, door onvoldoende sluiting van de blaas.

Onderzoeken

Bij urineverlies kunnen verschillende onderzoeken nodig zijn:

  • Uroflowmetrie: meet de urinestraal (FOLDER).
  • Echografie van de blaas: maakt de blaas zichtbaar via geluidsgolven (FOLDER).
  • Cystoscopie: inwendig kijkonderzoek in de blaasn (FOLDER).
  • Urodynamisch onderzoek (UDO): meet de druk en spierkracht van de blaas (FOLDER).

Behandelingen

Bekkenfysiotherapie
Oefeningen voor de bekkenbodem helpen bij zowel aandrang- als stressincontinentie. Dit is vaak de eerste stap in de behandeling.

Medicatie
Bij aandrang-incontinentie kan medicatie helpen de blaasrust te herstellen. Opties zijn anticholinergica zoals oxybutynine, solifenacine en tolterodine, of bèta-3 agonisten zoals mirabegron en vibegron.

Botox
Bij een overactieve blaas kan Botox in de blaasspier worden geïnjecteerd. Het effect duurt 6–12 maanden en het kan poliklinisch worden uitgevoerd.

Operaties

Sacrale neuromodulatie (InterStim)
Bij deze behandeling wordt een klein apparaatje, ongeveer zo groot als een 2-euromunt, onder de huid geïmplanteerd. Het apparaatje stimuleert de sacrale zenuwen die de blaas en darmen aansturen met zachte elektrische pulsen. Dit kan de coördinatie van de blaasfunctie verbeteren en helpt vooral bij aandrang-incontinentie of een overactieve blaas.

Male sling (mannenbandje)
De Male sling wordt toegepast bij stressincontinentie, bijvoorbeeld na een prostaatoperatie. Hierbij legt de uroloog een bandje onder de plasbuis en trekt deze omhoog, zodat de sluiting van de plasbuis verbetert.

  • De operatie gebeurt via een kleine snede tussen anus en balzak.
  • Het bandje ligt onzichtbaar onder de huid en voelt u niet.
  • De opname duurt meestal 1 dag en een kortdurende katheter wordt gebruikt.
  • Na de operatie is het raadzaam om korte tijd niet te fietsen.


Kunstsluitspier (artificiële sphincter)
Als andere operaties onvoldoende effect hebben, kan een kunstsluitspier worden geplaatst. Dit is een prothese die rond de plasbuis wordt gelegd:

  • Een pompje in het scrotum maakt het mogelijk de sluitspier op te blazen om urineverlies te voorkomen, of leeg te laten om te plassen.
  • Deze operatie is geschikt voor ernstige incontinentie.

Hulpmiddelen

  • Absorberende materialen: speciale verbanden voor mannen.
  • Externe katheter (condoomkatheter): aangesloten op een urinezak.
  • Penisklem: houdt de plasbuis afgesloten, alleen overdag gebruiken.

Hulpmiddelen worden vergoed uit de basisverzekering; er geldt vaak een eigen risico. Urologieverpleegkundigen helpen bij het kiezen en aanvragen van het juiste materiaal.