Botox en overactieve blaas, poliklinische en klinische behandeling

Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft uw uroloog met u gesproken over overactiviteit van uw blaas. Uw overactieve blaas kan behandeld worden door middel van het toedienen van Botox injecties. In deze informatiefolder is alle belangrijke informatie voor u op een rij gezet, zodat u thuis alles nog eens rustig kunt nalezen.

Klachten van een overactieve blaas zijn zeer gevarieerd:

• meer dan 8 keer per dag en vaak ook ’s nachts moeten plassen;
• plotselinge aandrang (urge) om te plassen;
• incontinentie (onvrijwillig urineverlies).

Een overactieve blaas leidt niet per definitie tot urineverlies. Veel mensen met een overactieve blaas moeten vaak naar het toilet, maar hebben geen of weinig urineverlies. De oorzaak van een overactieve blaas is meestal onbekend. Soms treedt er een fout op in de overdracht van informatie vanuit de hersenen naar de blaas en andersom. Dit kan bijvoorbeeld door een neurologische aandoening en we spreken dan van een neurogene blaas. Er zijn meerdere behandelmogelijkheden voor een overactieve blaas. Het is mogelijk dat u al bekkenbodemtherapie of medicijnen (anticholinergica) heeft gehad. Dit gaf echter onvoldoende resultaat, waardoor uw behandelend uroloog met u over Botox injecties heeft gesproken.

Botuline toxine is een medicinale stof die de signaaloverdracht van zenuwvezels naar spieren onderbreekt. U kunt het vergelijken met het doorknippen van de telefoonlijn bij u thuis: als u de lijn doorknipt, kunt u geen telefoongesprek meer voeren. Als Botox in een spier wordt gespoten, kan die spier geen signaal meer ontvangen en wordt die spier daardoor verlamd. Hierdoor krijg je een afname in de contractiekracht (samentrekking) van de blaasspier. Daarnaast worden waarschijnlijk ook gevoelszenuwen vanuit de blaas geblokkeerd, waardoor het gevoel van aandrang om te plassen vermindert en u minder vaak hoeft te plassen. Na injectie van botuline in de blaasspier verdwijnen bij ongeveer 80% van de patiënten de klachten ten gevolge van de overactieve blaas. Het effect is na één tot twee weken te merken. De totale werkingsduur varieert van drie tot twaalf maanden. Als het effect is uitgewerkt, kan de behandeling herhaald worden.

Voorbereiding

Nadat u met de arts besloten heeft om een Botox behandeling te ondergaan, kan er meteen een afspraak met u ingepland worden. U kunt kiezen om de behandeling op de polikliniek urologie of onder narcose te laten doen. Als u het onder narcose laat doen, wordt u opgenomen op de afdeling dagopname. Hoe u zich op de narcose moet voorbereiden leest u in de folder “Anesthesie”. U krijgt eventueel een recept mee voor 1 antibioticatablet. Dit is in overleg met de uroloog. Deze tablet moet u dan twee uur vóór de behandeling innemen.

U hoeft voor de behandeling niet nuchter te zijn als deze plaatsvindt op de polikliniek. Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit van te voren melden aan de uroloog. In overleg met de behandelend arts zult u soms het gebruik van deze medicijnen voor de behandeling moeten stoppen.

Op de afgesproken tijd meldt u zich bij de balie van de polikliniek urologie of op de dagopname. Op de polikliniek wordt u ontvangen door een assistente die u naar de kleedkamer brengt. Hier ontdoet u zich van uw onderkleding. U neemt plaats op de behandeltafel. U ligt op uw rug, zo nodig met de benen in beensteunen. Omdat het injecteren van de Botox in de blaasspier pijnlijk kan zijn, wordt de toediening verricht onder plaatselijke verdoving. Met een katheter wordt de blaas geleegd en via diezelfde katheter wordt de verdovingsvloeistof ingebracht. Deze moet 15-20 minuten inwerken.

De behandeling met de Botox duurt ongeveer 20-25 minuten. Met de cystoscoop, met daarop een camera, wordt in de blaas gekeken. Via deze scoop kan de uroloog met een lange injectienaald op 20 plaatsen in de blaasspier een kleine hoeveelheid Botox inspuiten. De blaas wordt tot ontplooiing gebracht door een vaste hoeveelheid vloeistof in de blaas te brengen. Deze vloeistof kunt u na de behandeling weer uitplassen. Na afloop van de behandeling kunt u meteen naar huis.

Indien u bent geholpen via de dagopname krijgt u na de ingreep even een blaaskatheter om de urine af te voeren. Deze wordt dezelfde dag nog verwijderd. Als u spontaan geplast heeft mag u naar huis.

De effecten van de behandeling zijn na ongeveer één tot twee weken merkbaar. De eerste dagen na de ingreep kan de urine nog wat bloederig zijn.

De effecten van de Botox behandeling kunnen individueel erg verschillend zijn. Het effect kan soms wat tegenvallen. Wat ook kan voorkomen is dat de Botox zo goed werkt dat, in sommige gevallen, patiënten enige tijd niet goed kunnen plassen en daarom zichzelf enkele malen per dag moeten katheteriseren. Dit is zeldzaam en gaat vanzelf weer over naarmate de Botox uitgewerkt raakt. De uitleg en instructie wordt dan gegeven door de urologieverpleegkundige en zij zal u hierin begeleiden.

Na de ingreep kunt u een blaasontsteking krijgen. Bij klachten hiervan kunt u contact opnemen.

Neemt u met de polikliniek of urologieverpleegkundige contact op in de volgende situaties.

• Bij hevig bloedverlies en het plassen van grote bloedstolsels.
• Als u plotseling niet meer kunt plassen of het gevoel heeft dat u niet goed kunt uitplassen.
• Als u enkele dagen na de ingreep koorts heeft boven de 38,5˚C.

U krijgt na de behandeling een controleafspraak mee.

• Na 3 tot 6 weken heeft u een controleafspraak bij de uroloog, meestal kan dit gewoon telefonisch.
• Indien u zelfkatheteriseert zal de urologieverpleegkundige regelmatig met u telefonisch contact opnemen.

Heeft u nog vragen? Stel ze gerust aan de uroloog, assistente of urologieverpleegkundige.

De poliklinieken urologie zijn te bereiken tijdens kantooruren op telefoonnummer 088 - 70 68 272.

Buiten kantooruren kunt u bij problemen contact opnemen met de spoedeisende hulp:

• 088 – 70 68 889 Bravis ziekenhuis locatie Roosendaal
• 088 – 70 67 302 Bravis ziekenhuis locatie Bergen op Zoom

De urologieverpleegkundigen zijn te bereiken tijdens kantooruren op telefoonnummer:
088 - 70 68 272

E-mail: urologie.verpleegkundigen@bravis.nl

05/22